2018-05-10

Malaisa eleje un ministro xef la plu vea de mundo

Mahathir Mohamad va deveni la plu vea de la xefes elejeda en la mundo, pos un vinse surprendente en Malaisia. El ave 92 anios. La ministro xef pasada ia pausa sua jubila, ia junta se a la partito oposante, e ia batalia contra Najib Razak, orijinal sua disiplo, ma aora atacada par alegas de froda.

La vinse monumental de Mahathir despone la alia Barisan Nasional (BN), cual ia rena sempre pos la autonomi de la pais en 1957. Sua suportores joiosa ia pleni la stradas cuando la vinse ia deveni clar.

Najib ia dise ce el va "aseta la deside de la popla", ma un move fasil de potia no es serta pos un cambia political tan grande. No partito en la alia ia gania un majoria, donce la deside resta tecnical con la re de Malaisia.

En la oras temprana de esta matina, Mahathir ia esplica ce sua alia no desira venja ma va "restora la rena de lege". El ia anunsia ance – aclamada par suportores – un festa de du dias, ajuntante: "Ma la vinsores no va reposa."

La resultas ofisial ia mostra ce la partito oposante, Pakatan Harapan o la Alia de Espera, ia gania 113 de la 222 sejas, incluinte alga cual ia es sempre ocupada par la governa en la pasada. Barisan Nasional ia gania 79 sejas. La custa altinte de vive e alegas durante de froda ia convinse multe votores, tirante los a via de Najib e sua alia de fortia pasada.

Mahathir ia es la ministro xef, gidante la alia BN, tra 22 anios, de 1981 asta sua resinia en 2003. Su sua governa, Malaisia ia deveni un de la "tigres asian" – la paises de cual sua economias ia crese rapida en la desenio de 1990.

Ma el ia es un figur autoritar ci ia usa leges controversa de securia per prisoni sua oposores. La plu malfamosa, sua ministro visxef, Anwar Ibrahim, ia es desempleada e acusada de froda e sodomia – e, plu tarda, prisonida par la acusa du – cuando el ia recomenda reformis economial e political.

Mahathir ia es ance un conselor a Najib, ci ia deveni la ministro xef en 2008. Ma Najib es xasada par alegas de froda. On ia acusa el de poxi $700 milion de un reserva nasional de investi cual el ia institui. Najib ia nega forte tota la alegas, e autoriosas malaisian ia remete el, ma alga otra paises investiga ancora la reserva. On ia acusa Najib ance de sofoca investigas malaisian par despone ofisiores major de sua postos.

En 2016, acel alegas ia gida a la traversa surprendente de Mahathir de Barisan Nasional a Pakatan Harapan, descrivente se como "embarasada" de asosia "con un partito cual on regarda como suportante froda". A pos, en esta janero, el ia anunsia ce el aspira denova la posto xef.

Ma an pos sua vinse presente, sua periodo de ofisia es nonclar. Ante la vinse, el ia intende governa per du anios ante resenia. El ia promete ce el va organiza un pardona per Anwar, abrinte la via per la reeleje de esta, ci ta deveni ultima la ministro xef.

On ia ave alegas ante la eleje ce la vota no va es justa. La governa ia aseta resente un lege cual ia cambia la distritos elejal, provocante acusas ce lo ia malmanipula los per serti ce los es plenida par muslimes melaiu, ci es tradisional suportores de Barisan Nasional.

Resente, on ia introdui ance un lege controversa sur novas falsa, sur cual oposores dise ce la autoriosas ta pote usa lo per mudi disentis. Mahathir mesma es investigada su acel lege pos alega ce on ia sabota sua avion.

E en la dias ante la vota, un grupo campaniante per reformis ia acusa la Comite de Eleje sur multe "crimines elejal", incluinte cualias nonlegal en la prosede de vota postal e un fali de sutrae persones mor de la lista de votores. La governa ia insiste ce la eleje va es libre e justa, e Najib ia dise ce la Comite de Eleje ata "per la benefica de cadun".